صنایع دستی

صنایع دستی شامل تولید هنرها و صنایع به‌صورت دستی و با استفاده از تکنیک‌های سنتی و یا خلاقانه است. این صنایع معمولاً با استفاده از ابزار ساده و مواد اولیه متنوع مانند چوب، پارچه، چرم، شیشه و … تولید می‌شوند. به طور کلی، هنرهای صناعی و یا صنایع دستی شاخه‌ای از هنرهای سنتی هر کشور است که یک یا چند و یا تمامی مراحل ساخت آن به وسیله‌ی دست صورت گرفته و مواد اولیه‌ی آن به صورت بومی تهیه می‌شود. به دلیل عدم استفاده از ماشین‌آلات سنگین صنعتی، هر کالای تولیدی در این حیطه با دیگری متفاوت بوده و حاصل تلاش دستان یک هنرمند با تولیدات دیگری یکسان نیست. صنایع دستی برخاسته از قدمت فرهنگی و هنری هر خطه و نمادی از آداب و رسوم، سنن، ارزش‌ها و سبک زندگی در آن منطقه است. برای تولید دست‌ساخته‌های صنایع دستی نیازی به تکنولوژی پیشرفته و دانش فنی کارشناسان خارجی نبوده و دانش تولید آن به صورت بومی و نسل به نسل منتقل می‌گردد. صنایع دستی به دلیل داشتن ویژگی‌های خاص خود تبدیل به یک هنر-صنعت شده که با سرمایه‌گذاری اندک و سودآوری فراوان در بازارهای داخلی و خارجی همراه است.

بنابراین، صنایع دستی مجموعه‌ای از فرآورده‌ها و محصولاتی است که با استفاده از دستان و تکنیک‌های سنتی توسط صنعتگران و هنرمندان ساخته می‌شود. این صنایع شامل مجموعه گسترده‌ای از قطعات و آثار هنری شامل چوب، فلزکاری، چرم دوزی، نساجی، سفالگری، منبت کاری، جوراب بافت و بروس کار نقش بود. به علاوه طلاکاري در خط عین القضات را به خود شامل مي‌شود.

هدف اصلی صنایع دستی حفظ و انتقال فرهنگ و هنرهای سنتی به نسل‌های آینده، توسعه اقتصاد محلی و ایجاد شغل‌ها در مناطق روستایی و شهری است. این صنایع می‌توانند شامل قلمزنی، تراش‌کاری، نمدبافی، سفالگری، قالی‌بافی، جواهرسازی و … باشند.

هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی اغلب طی دوره‌های زمانی طولانی مهارت‌های خود را تقویت کرده و آثار زیبا و منحصر به فردی را ایجاد می‌کنند.

هنر سنگ‌دوزی یکی از انواع صنایع دستی است که یک هنر قدیمی و زیبای تزئین سطوح مختلف از جمله دیوارها، کاشی‌ها، فرش‌ها و ظروف با استفاده از سنگ‌های طبیعی است. این هنر زیبا به وسیلهٔ قرار دادن و چیدن قطعات کوچک سنگ‌های مختلف به شکل‌های هنرمندانه و زیبا انجام می‌شود.

تزیین لباس به معنای افزودن زیبایی و جلوه‌ی ویژه به لباس است. این فرایند شامل استفاده از مواد مختلفی مانند گل، مچاله، دانتل، جواهرات و نخ‌های رنگارنگ بر روی لباس است. تزیین لباس معمولاً با هدف تغییر و تازه سازی ظاهر لباس و ایجاد یک لباس منحصر به فرد انجام می‌شود.

صنایع دستی مرتبط با تزیین لباس شامل انواع مختلفی از هنرهای دستی می‌شود که برای زیبایی بخشیدن به لباس‌ها استفاده می‌شود. به عنوان مثال، برخی از صنایع دستی مرتبط با تزیین لباس عبارتند از:

1. **برش و دوخت**: استفاده از روش‌های مختلف برش و دوخت برای طراحی و ساخت لباس‌های زیبا و منحصر به فرد.
2. **نقاشی پارچه**: استفاده از رنگ‌های مختلف برای نقاشی الگوها و طرح‌های خاص بر روی پارچه‌هایی که بعداً به عنوان بخشی از لباس استفاده می‌شوند.
3. **شکل دادن و دوختن گل‌های مصنوعی**: ایجاد گل‌ها و اشکال زیبای مصنوعی زیبا با استفاده از پارچه، طناب، نخ و سایر مواد زیبایی‌ساز.
4. **چاپ و تزئین**: استفاده از روش‌های مختلف چاپ برای افزودن الگوها، طرح‌ها و تصاویر متنوع بر روی لباس‌ها.
5. **ویوساژ و آتلیه**: تزیین لباس‌ها با استفاده از آتلیه‌های مختلف، ترتیب‌دادن جزئیات زیبا و ایجاد تزیینات خاص برای لباس.
6. **برودری دوزی**: استفاده از دوخت دستی یا ماشینی برای افزودن طرح‌ها و تزئینات خاص به لباس‌ها.

همچنین، هرگونه هنر دستی دیگری که بیشتر به تزیین و زیباسازی لباس‌ها مختص باشد، به عنوان صنایع دستی مرتبط با تزیین لباس محسوب می‌شود.

ویژگی‌های عمومی صنایع دستی:

سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO) ویژگی‌های عمومی صنایع دستی را به شرح زیر بیان می‌کند:

– بکارگیری ابزار ساده در ساخت آنها

– عدم نیاز به دانش فنی پیچیده نسبت به سایر صنایع

– ناهمانندی و عدم تشابه فرآورده‌های جدید تولید شده

– ریشه گرفتن از فرهنگ، اعتقاد، باورها، آداب و رسوم منطقه تولیدی

– امکان تأمین بخش عمده‌ی مواد اولیه از منابع داخلی

– قابلیت عرضه به بازارهای جهانی به عنوان یک محصول فرهنگی و هنری

– کمک به توسعه‌ی صنعت گردشگری و نشر ارزش‌های فرهنگی

– سرمایه‌گذاری کم و کاربری زیاد

– بالا بودن ارزش افزوده‌ی تولید

– قابلیت جنبه‌های کاربردی-تزئینی محصول

– سهولت در ایجاد توسعه و جابه‌جایی مکان کارگاه (مراکز تولید)

– سهولت در انتقال تجربیات و دانش فنی تولید

تعدادی از انواع صنایع دستی:

1. **صنایع دستی فلزی**: این دسته از صنایع دستی به علت تولید شدن با فلزهایی همچون طلا، مس و نقره در ایران قیمت بیشتری دارند. از محبوب‌ترین صنایع دستی فلزی می‌توان به مدل‌های مختلف قلم زنی، زرگری و ریخته‌گری اشاره کرد. امروزه مدل‌های مختلف صنایع دستی فلزی در ایران محبوبیت بسیار بالایی دارند.
2. **صنایع دستی سفالگری**: سفالگری، محصول ترکیب کار دستان هنرمندان با استفاده از سفال و خاک رس است. امروزه انواع صنایع دستی سفالگری در ایران شهرت جهانی دارد. انواع صنایع کوزه، بشقاب، کاسه و … شامل صنایع دستی سفالگری است.
3. **صنایع دستی آبگینه**: صنایع دستی آبگینه، آثار تولید شده در قالب شیشه هستند که با داشتن تراش‌های زیبا و طراحی نقاشی فوق‌العاده ظاهر چشم‌نواز و جذابی دارند. انواع مختلف صنایع دستی آبگینه اصفهان و تبریز به علت داشتن ظرافت طراحی، برای استفاده در دکوراسیون منزل فوق‌العاده است.
4. **صنایع دستی چوبی**: انواع ایجاد تراشه‌های هنرمندانه بر بدنه چوب‌ها توسط هنرمندان ایرانی، صنایع دستی چوبی فوق‌العاده را خلق کرده است. مشبک کاری، منبت کاری، خراطی و هنرهایی از این دسته شامل صنایع دستی چوبی هستند.
5. **صنایع دستی سنگی**: تولید انواع مختلف این مدل صنایع دستی از هزاران سال پیش در ایران رایج بوده است. ستون اصلی صنایع دستی سنگی، سنگ خالص است. زمان خلق آثار صنایع دستی بسیار طولانی است و ممکن است هنرمند روزهای زیادی را برای به ثمر نشستن اثر هنری خود صرف کند.
6. **صنایع دستی حصیربافی**: از انواع مختلف هنر صنایع دستی حصیربافی به عنوان بوریا بافی نیز یاد می‌شود. در این هنر جذاب از ساقه گیاهان مختلف برای به هم بافتن و تولید حصیر محکم و زیبا از نظر ظاهری استفاده می‌شود. امروزه صنایع دستی حصیربافی در سراسر دنیا از شهرت بسیار بالایی برخوردار هستند.
7. **صنایع دستی نمدمالی**: آثار مختلف این هنر جذاب از به هم کوبیده شدن پشم گوسفندان و طراحی با کمک رنگ‌آمیزی تولید می‌شوند. از مدل‌های مختلف نمدمالی برای تولید فرش و قالیچه استفاده می‌شود. ساخت یک نمد باکیفیت خوب ساعت‌های طولانی زمان می‌برد و به جرئت می‌توان گفت که نمدمالی یکی از دشوارترین شاخه‌های صنایع دستی ایرانی است.
8. **صنایع دستی پوشاک سنتی**: مدل‌های مختلف پوشاک سنتی رنگ و بوی تاریخ و مذهب هر استان را به همراه دارند. این دسته از لباس‌ها طراحی جذاب و رنگارنگی دارند و با یک نگاه می‌توان فرهنگی که لباس سنتی از آن تولید شده است را شناسایی کرد. انواع لباس‌های سنتی هر استان بسته به تاریخ و نوع فرهنگ، متفاوت است.

با سرچ در اینترنت با کمات موسسه هنری آموزشی مد و لباس مشتاق ، آموزش خیاطی در تبریز و دوره جامع طراحی لباس  ، آموزش لباس کودک ، آموزش مانتو دوزی در تبریز ، دوره های آموزشی لباس عروس  وشب در تبریز را سرچ کنید می توانید از طریق سایت در دوره های این موسسه ثبت نام کنید .